بعضی از افراد به محض شنیدن کوچکترین زمزمههای مخالف سریعاً آشفته شده و با داد و فریاد و گاهاً با واکنشهای فیزیکی عصبانیت خود را به اطرافیان نشان میدهند اما در مقابل افرادی هم هستند که با ملایمت خود را کنترل کرده و اجازه نمیدهند هرچیز و هرکسی آنها را از کوره به در کند. اما واقعاً علت این همه تفاوتهای رفتاری در چیست ؟
اکثر افراد تصور میکنند کسانی که غر میزنند، داد و بیداد راه میاندازند و از لحاظ فیزیکی پرخاشگرهستند، افرادی هستند که با احساس خشم خود مشکل دارند. اما با این حال بروز ندادن و سرکوب کردن عصبانیت هم روش بسیار نامناسبی برای کنترل و برخورد با این احساس طبیعی است.
به همان اندازه که شما نمیتوانید از جر وبحث و تعارض جلوگیری کنید، نمیتوانید مانع از بروز خشم خود شوید. و تا حدودی نشان دادن آزادانه خشم نشانه سلامت روانی است. در حقیقت افرادی که بیشتر از بقیه وانمود میکنند که با احساس خشم و عصبانیت مشکلی ندارند، بیشتر از همه به کمک احتیاج دارند.
تهمت و شایعه پراکنی درباره دیگران، زیاد قسم خوردن، و ادعای کامل بودن از لحاظ اخلاقی همه از علائم عصبانیت ناسالم است که در تمام این موارد مسیر گفتگو به سمت مشاجره پیش رفته و این تصور غلط را در شما ایجاد میکند که دیگران همه بر علیه شما هستند. اگر:
• به دیگران اجازه میدهید با عصبانیت خود شما را آزرده کنند
• از نشان دادن احساس خشم و عصبانیت خود میترسید
• بجای اینکه عصبانیت خود را مستقیماً به دیگران ابراز کنید، به دنبال موقعیتهایی میگردید که تلافی کنید
• باروشی که شما خشم خود را نشان میدهید، جز احساس ضعیف و نیازمندی چیز دیگری نصیبتان نمیشود
باید بگوییم که شما با احساس خشم خود مشکل دارید. اگر میخواهید بهصورت کاملاً صحیح خشم و عصبانیت خود را بروز دهید باید به این نکته کلیدی توجه داشته باشید که احساس خود را با جرات و صادقانه بیان کرده و از رفتارهای پرخاشگرانه یا غیرقابل کنترل خودداری کنید.
اولین گام برای تغییر روش ابراز خشم، این است که اینبار با روشی متفاوت از همیشه احساس خود را نشان دهید. اگر برایتان سخت است که با آشنایان روبرو شوید، به مدت یک هفته سعی کنید احساس خود را خیلی صریح در مورد غریبههای گستاخ بیان کنید. پس از گذشت مدتی سعی کنید این موضوع را در مورد همکار خود و یا حتی همسرتان تعمیم دهید.
موثرترین روش برای بیان صحیح احساس خشم، برگرداندن آن به اظهاراتی کاملاً شفاف و بدور از گله و انتقاد است. دراین اظهارات باید دو هدف کلی را در نظر داشته باشید:
این حقیقت که شما عصبانی هستید و دلیل عصبانیت خود را بیان کنید ؛ و اینکه در این مورد انتظار شما از دیگران چیست. یک فرم بسیار ساده برای بیان این احساس میتواند این جمله باشد که: من عصبانی هستم زیرا - و از شما میخواهم که -.
بکار بردن کلمه تو هنگام ادای اظهارات، در طرف مقابل حالت تدافعی ایجاد میکند. در عوض اگر از واژه من استفاده کنید، به شما کمک میکند که در اظهاراتتان مسئولیت را شخصاً به عهده بگیرید و طرف مقابلتان را از لاک دفاعی درآورید و در واقع به خودتان کمک کنید تا بهتر شنیده شوید.
همین طور هیچ گاه به کسی توهین نکنید و از کلمات هیچ وقت یا همیشه در سخنانتان استفاده نکنید.
کمک گرفتن از زبان نقش مهمی در انتقال و ابراز موثرعصبانیت دارد. بهتر است هنگام سخن گفتن به تماس چشمی مناسب ادامه دهید و به حرکات صورت و حرکات دست خود توجه داشته باشید. همچنین کنترل مناسب لحن صدا، بلندی صدا و انعطاف پذیر بودن آهنگ صدایتان از اهمیت ویژهای برخوردار است.